DİYARBAKIR NEDEN ÖNEMLİDİR?

DİYARBAKIR NEDEN ÖNEMLİDİR?

Diyarbakır; zengin tarihi mirası, kültürel çeşitliliği ve doğal güzellikleriyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sur İçi, Hevsel Bahçeleri ve birçok tarihi eseriyle öne çıkmaktadır. Ayrıca zengin mutfağı, yetiştirdiği birçok şair, yazar, ressam, sanatçı ve siyasetçileriyle de ülkemizin önemli kentlerindendir.

Tarihte Amida, Amidi, Amid, Kara-Amid Diyar-Bekr, Diyarbekir ve Diyarbakır adlarını alan kent Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta bölümünde, El-Cezire denilen bölgede bereketli hilalin kalbinde yer alır.

M.Ö. 3000’li yıllarda şehrin merkezinde izlerine rastlanan Hurrilerin, bölgeye hâkim olmasıyla Diyarbakır’ı yurt edinme çabaları başlamış olup daha sonra Mitaniler, Abbasiler, Mervaniler, Büyük Selçuklular, İnaloğulları, Nisanoğulları, Artuklular, Eyyubiler, Anadolu Selçukluları, Akkoyunlular ve Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.

Köklü tarihi 12.000 yıl önceye uzanan bir kadim kentten, ülkemizin ve dünyanın en eski şehirlerden birinden söz ediyoruz.

Zira Bismil ilçesinde yapılan arkeolojik çalışmalar, M.Ö. 10.400-9250 yıllarında “KörtikTepe”de yerleşik hayata geçildiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Anadolu’nun en eski tarımcı köy topluluklarının en güzel örneği olan Ergani yakınlarındaki Çayönü Tepesi, günümüzden 10.000 yıl öncesine dayanan tarihiyle sadece bölge tarihimize değil dünya uygarlık tarihine de ışık tutmaktadır.

Paleolitik ve Mezolitik devirde de Diyarbakır ve çevresindeki mağaralarda yaşamın bulunduğu ortaya çıkmıştır. Silvan yakınlarındaki Hassuni Mağaraları, Ergani yakınlarında Hilar Mağaralarında bu çağdan kalma kalıntılar tespit edilmiştir.

Diyarbakır, İyaz Bin Ganem komutasındaki 1000 kişiden oluşan ve tamamı sahabe efendilerimizden oluşan İslam ordusu tarafından 639 yılında fethedilmiştir.

Fetih sırasında Peygamberimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) arkadaşları olan 27 sahabe bir bölgede, 13 sahabe ise surların farklı bir yerinde şehit oldu. Yaralanan Sultan Sasa’nın da 6 ay sonra şehit olmasıyla bölgeye toplam 41 sahabe defnedilmiş oldu.

Diyarbakır’da 30 sahabe mezarının kesin olarak yerleri biliniyor. Ancak daha sonra şehirde kalanlarla birlikte toplam 541 sahabe ve tâbiînin kabrinin bulunduğu bilinmektedir.

Gelelim Diyarbakır’ın neden bu kadar önemli bir merkez olduğu sorusunun cevabına…

√ Anadolu’da İslamiyetle tanışan ilk şehir Diyarbakırdır.

√ Diyarbakır’da tam ”1467” yıldır ezan okunuyor.

√ Diyarbakır, dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olup tarihinin 12 bin yıl geriye gittiği bilinmektedir.

√ Hz.Halid Bin Velid’in oğlu Hz.Süleyman’ın kabri, Hz. Süleyman Camii’ndedir.

√ Kentte 6 peygamberin kabri, 3 peygamberin ise makamının bulunduğu ifade ediliyor.

(Yapılan araştırmalarda kent içerisinde yer alan Eğil ilçesinde; Kur’an-ı Kerim’de 2 ayette bahsedilen Hz.Elyesa(A.S.), Hz. Zulkifl(A.S.) ile Nebi Harun-i Asefi, Nebi Alak, Zenun, Danyal ile Hz. Elyesa(A.S. )’nın amcasının oğlu Hürmüz, Nebi Harun’un yeğeni ve yardımcısı Ruyem gibi Nebi ve velilerin kabirleri bulunmaktadır.)

√ Diyarbakır, Sahabe kabirlerinin sayısı bakımından Mekke ve Medine’den sonra üçüncü sıradadır.

√ Peygamber Efendimiz’in Miraca çıkarken şehrimize dua ettiği kuvvetli rivâyet olup İslam otoriteleri tarafından kabul edilen bir gerçektir.

√ Hz.Yunus peygamber 7 sene Diyarbakır’da kalmış, Ulu Camii’nde namaz kılmış ve kıldırmış olduğu ve Diyarbakır için dua ettiği bilinmektedir.

√ Hz. Süleyman camii dünyada bahçesinde 27 sahabe bulunduran tek camiidir

√ Dünyada ilk robot el Cezeri tarafından Diyarbakırda yapılmıştır.

√ Dünyada ceylan derisine elle yazılan tek tevrat Diyarbakırda bulunmaktadır.

√ Kabe nin ilk ipek örtüsü Diyarbakır da Hasanpaşa hanında dokunmuştur.

√ Diyarbakır surları yükseklik bakımından dünyada birinci, uzunluk bakımından ise Çin Seddin’den sonra ikinci sıradadır.

√ Yahudi inancına göre Kudüs ten sonra ikinci kutsal kent ”Kalne şehri” yani Diyarbakır’dır.

√ İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi Diyarbakır’dadır.

√ Müritleriyle birlikte Diyarbakır’a gelen İslam aleminin en büyük alimlerinden Mevlana Halit, Diyarbakır da attığı her adımın bir sahabe mezarına denk geldiğini söylemiştir.