Nöbetçi Eczaneler
18 MART ÇANAKKALE ZAFERİ VE BİLİNMEYENLERİ…
Malumunuz geçtiğimiz günlerde 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin 110. Yılını millet olarak büyük bir gururla kutladık. Bu vesileyle buradan büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü rahmet, minnet ve saygıyla bir kez daha anıyoruz.
18 Mart Çanakkale Zaferi, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biridir. Bu haftaki yazımızda bu şanlı zaferin bilinenlerini ve bilinmeyenlerini ele alacağız. Zirâ bu büyük zaferle ilgili pek bilinmeyen bazı detayları mevcuttur.
Çanakkale Zaferi 18 Mart 1915 – 9 Ocak 1916 tarihleri arasında cereyan eden müthiş bir mücadelenin, amansız bir savaşın sonucunda elde edilmiştir.
Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndaki en büyük savunma başarılarından olup bu zafer, Osmanlı ordusunun büyük direnişi, stratejik savunma planları ve askeri kahramanlıkları sayesinde kazanılmıştır.
Zaferin Kazanılma Süreci:
- Deniz Savaşları (18 Mart 1915)
İtilaf Devletleri’nden oluşan İngiltere ve Fransa bloğu, Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak ve Rusya’ya yardım ulaştırmak için Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışır.
Ancak Osmanlı ordusu, boğaza mayınlar döşer ve güçlü kıyı topçuları yerleştirir.
18 Mart 1915’te İtilaf donanması büyük bir saldırı başlatır fakat Nusret Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlar sayesinde birçok düşman gemisi ya batar ya da hasar alır.
Osmanlı’nın başarılı savunması sonucu İtilaf Devletleri denizden ilerleyemeyeceklerini anlar ve kara harekâtına karar verir.
- Kara Savaşları (25 Nisan 1915 – 9 Ocak 1916)
İtilaf Devletleri, 25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na asker çıkardı.
Osmanlı ordusu, özellikle Anafartalar, Conkbayırı ve Arıburnu’nda büyük bir direniş gösterir.
Osmanlı Ordusu’nun gözü kara dahi subayı Mustafa Kemal’in , Conkbayırı ve Anafartalar’da Osmanlı birliklerine komuta ederek “Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum” sözü büyük bir motivasyon sağlar ve bu zaferin kazanılmasında adeta kilometre taşı olur.
Osmanlı ordusu, siper savaşlarıyla düşmanı durdurur ve ağır kayıplar verdirir.
- İtilaf Devletleri’nin Geri Çekilişi (Aralık 1915 – Ocak 1916)
Uzayan savaş, ağır kayıplar ve başarısız ilerleme İtilaf Devletleri’ne çekilme kararı aldırır.
9 Ocak 1916’da son İtilaf askerleri de bölgeden ayrılır ve böylece Osmanlı büyük bir zafer kazanmış olur.
Sonuçları ve Önemi:
Osmanlı Devleti, Çanakkale’yi geçilmez hale getirerek İstanbul’un işgal edilmesini önler.
Savaş, Mustafa Kemal’in askeri dehasını kanıtladığı bir zafer olur ve onun liderlik yolunu açar.
İtilaf Devletleri büyük kayıplar verir ve planları başarısız olur.
Bu zafer, Türk milletinin bağımsızlık ruhunu güçlendirir. Ayrıca ilerleyen dönemde yaşanan ve Türk ve Dünya Tarihine altın harflerle yazılan Kurtuluş Savaşı’na ilham kaynağı olur.
Ez cümle Çanakkale Zaferi, “Çanakkale Geçilmez!” sözünü tarihe kazıyan büyük bir destan olarak tarihteki şerefli yerini alır.
ZAFERİN BİLİNMEYENLERİ…
- Zaferin Gizli Kahramanları: İsimsiz Neferler
Çanakkale’yi kazandıranlar isimsiz kahramanlar vardı. 15-16 yaşındaki lise öğrencileri, Anadolu’nun dört bir yanından gelen köylüler ve gönüllü askerler bu cephede büyük fedakârlıklar gösterdi.
- Nusret Mayın Gemisi’nin Kritik Önemi
İngiliz ve Fransız donanmasının boğazı geçmesini engelleyen en önemli unsurlardan biri, Nusret Mayın Gemisi’nin 8 Mart 1915’te döşediği 26 mayın oldu. Bu mayınlar, müttefik donanmasının büyük kayıplar vermesine neden oldu ve savaşın gidişatını değiştirdi.
- Havanın Rolü: Sis ve Akıntılar
Boğaz’daki yoğun sis ve ters akıntılar, düşman donanmasının manevralarını zorlaştırdı. Bazı gemiler, Türk topçularının hedefinde olmamak için açılmaya çalışırken farkında olmadan mayın tarlalarına sürüklendi.
- Geri Plandaki Kadınların Rolü
Cepheye mermi ve erzak taşıyan, hastanelerde yaralılara bakan, hatta mühimmat üreten binlerce Türk kadını, savaşın görünmeyen kahramanlarıydı. Cephe gerisindeki bu destek, Osmanlı askerlerinin direncini artırdı.
- Düşmanın Morali: Bozguna Uğrayan Komutanlar
İngiliz ve Fransız donanmalarının, Osmanlı’nın direnişini bu kadar güçlü beklemediği biliniyor. 18 Mart 1915’te yaşanan yenilgi, İngiliz Amiral John de Robeck’in psikolojik olarak sarsılmasına ve kara harekâtına yönelmelerine neden oldu.
- Çanakkale Geçilseydi Ne Olurdu?
Eğer müttefikler Çanakkale’yi geçebilseydi, İstanbul düşebilir, Osmanlı İmparatorluğu savaş dışı kalabilirdi. Bu durumda Osmanlı’nın toprak kayıpları çok daha büyük olabilirdi.
- Düşmanın Düşük Beklentisi: Osmanlı’yı Küçümseme
İngiltere ve Fransa, Osmanlı’nın modern savaş gücüne sahip olmadığını ve kolayca teslim olacağını düşündü. Ancak karşılaştıkları inançlı ve kararlı savunma, savaşın sonucunu değiştirdi.
- “Çanakkale Geçilmez” Sözü Nasıl Doğdu?
Bu ifade, zaferden sonra Osmanlı ve Türk halkı arasında hızla yayıldı. Türk askerinin inancını ve direncini en iyi şekilde özetleyen bir slogan hâline geldi.
Bu bilinmeyen detaylar, Çanakkale Zaferi’nin yalnızca askeri bir başarı olmadığını, aynı zamanda bir milletin bağımsızlık ve vatan sevgisi uğruna verdiği büyük bir mücadele olduğunu gösteriyor.
Başta büyük komutan, ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, savaşta şehit düşen canlarımızı rahmet ve minnetle anıyorum. Ruhları şad olsun.
YORUMLAR