TÜM YÖNLERİYLE ÇAĞIMIZIN İLLETİ STRES…

TÜM YÖNLERİYLE ÇAĞIMIZIN İLLETİ STRES…

Çağımızın hastalığı olarak bilinen ve günümüzde istisnasız herkesin muhakkak yaşadığı stresten söz edeceğiz.

Stres nedir, ne değildir, kimler strese daha yatkındır, yani kimler risk grubundadır, tüm bunları tahlil etmeye çalışacağız.

Stres Nedir ?

Stres, herhangi bir içsel veya dışsal baskıya karşı verdiğimiz fiziksel, duygusal ve zihinsel tepkidir. Günlük yaşamızda karşılaştığımız olaylar, tehditler yada değişiklikler bizde strese yol açabilir. Stres, aslında doğal ve bazen gerekli bile olabilen bir tepkidir; çünkü bazen tehlikelere karşı hazırlıklı olmamızı bile sağlar.

Stres Ne Değildir?

Stres aslında her zaman kötü bir şey değildir. Küçük dozlarda stres, bizi motive edebilir ve performansımızı artırabilir. Bizi güçlü ve tetikte kılabilir.

Stres bir zayıflık belirtisi değildir. Stres yaşamak insani ve doğaldır. Herkes zaman zaman stresle karşılaşabilir.

Stres, sadece psikolojik bir durum değildir. Stresin fiziksel etkileri de vardır; baş ağrısı, kas gerginliği, mide problemleri gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Stres, her zaman kaçınılması gereken bir şey değildir. Stresi tamamen yok etmeye çalışmak yerine, onu yönetmeyi öğrenmek daha sağlıklı ve daha yerinde olacaktır.

Stresi yönetmek için gevşeme teknikleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve zaman yönetimi gibi yöntemler kullanılabilir.

Stresin iki temel türü vardır:

1. Olumlu Stres (Eustress): Bizi motive eden, hedeflerimize ulaşmak için harekete geçiren yapıcı bir stres türüdür. Örneğin, bir sınava hazırlanırken duyulan heyecan.

2. Olumsuz Stres (Distress): Uzun süre devam eden ve başa çıkılamayan stres. Bu tür stresler kaygı, tükenmişlik gibi birçok sağlık sorunlarına yol açabilir.

KİMLER STRESE DAHA YATKINDIR?

Strese yatkınlık, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin birleşimiyle belirlenir. Genel olarak, aşağıdaki gruplar strese daha yatkın olabilir:

1. Mükemmeliyetçiler – Kendilerine yüksek standartlar koyan ve hata yapmaktan korkan kişiler.

2. Duygusal olarak hassas kişiler – Empatik ve duygularını yoğun yaşayan bireyler.

3. Düşük stres toleransına sahip bireyler – Zorluklarla başa çıkma becerisi gelişmemiş kişiler.

4. A tipi kişilikler – Hırslı, rekabetçi ve sabırsız kişiler stres seviyelerini daha yüksek yaşayabilir.

5. Travma yaşamış kişiler – Geçmişte travmatik olaylara maruz kalan bireyler daha stresli olabilir.

6. Düşük sosyal desteğe sahip kişiler – Destekleyici bir çevresi olmayan bireyler stresle baş etmekte zorlanabilir.

7. Kronik hastalığı veya ağrısı olanlar – Fiziksel sağlık sorunları, stres seviyesini artırabilir.

8. Uyku problemi yaşayanlar – Uyku eksikliği stresle başa çıkma yetisini azaltabilir.

9. Hormonal dengesizlikleri olanlar – Özellikle kortizol ve serotonin seviyeleri düzensiz olan kişiler.

Bununla birlikte, stres yönetimi becerileri geliştirilerek bu yatkınlık azaltılabilir. Meditasyon, spor, sağlıklı beslenme ve sosyal destek, stresle başa çıkmada yardımcı olabilir.

STRESLE BAŞA ÇIKMA YOLLARI NELERDİR?

Stresle başa çıkmak için birçok etkili yöntem vardır. İşte bazıları:

1. Fiziksel Yöntemler

Egzersiz yapmak: Yürüyüş, koşu, yoga gibi aktiviteler stres hormonlarını azaltır.

Düzenli uyku: Kaliteli uyku, stres seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.

Derin nefes alma teknikleri: Nefes egzersizleri sinir sistemini sakinleştirir.

Gevşeme teknikleri: Meditasyon, progresif kas gevşetme ve sıcak bir duş almak rahatlatıcı olabilir.

2. Zihinsel ve Duygusal Yöntemler

Olumlu düşünme: Olaylara farklı açılardan bakmak ve çözüm odaklı olmak stresi azaltır.

Zihinsel farkındalık (mindfulness): Anı yaşamak ve bilinçli farkındalık uygulamaları stresi yönetmede etkilidir.

Duygularını paylaşmak: Güvendiğiniz bir arkadaş veya terapistle konuşmak rahatlamanıza yardımcı olabilir.

3. Zaman Yönetimi ve Planlama

Öncelik belirleme: Önemsiz işlerle zaman kaybetmek yerine önemli işlere odaklanın.

Gerçekçi hedefler koyma: Yapılabilir hedefler belirleyerek kendinizi baskı altında hissetmeyin.

Mola vermek: Yoğun iş temposunda kısa molalar vermek zihninizi dinlendirir.

4. Beslenme ve Yaşam Tarzı

Sağlıklı beslenme: Dengeli bir diyet, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olur.

Kafein ve alkolü azaltma: Aşırı kafein ve alkol, stres seviyelerini artırabilir.

Hobiler edinme: Sevdiğiniz aktivitelerle ilgilenmek zihninizi rahatlatır.

5. Profesyonel Destek Alma

Eğer stres günlük yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa, bir psikolog veya terapistten destek almak faydalı olabilir.

Aslında bana sorarsanız stresle başa çıkmanın en etkili yolu manevi destek almak, dinimize uygun bir yaşam. Örneğin Kur’an-ı Kerim okumak gerçekten kalplerde büyük huzur sağlamaktadır. Zira Kur’an okurken Yüce Allah ile konuştuğumuzu düşünürsek (Ki bu kesinlikle öyledir) bundan daha harika bir huzur olur mu? Huzurun olduğu yürekte de stres barınmaz.

Yüce Allah, Ra’d Sûresi 28. âyette şöyle buyurmaktadır: “Onlar iman eden ve gönülleri Allah’ın zikriyle sükûnete erenlerdir. Bilesiniz ki, kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.”

Peki sizin stresle başa çıkmak için denediğiniz yöntemler nelerdir?