Nöbetçi Eczaneler
Ferhat Kaplaner
Artan ekonomik sıkıntılar ve elektrik faturalarındaki fahiş zamlar, vatandaşları tasarruf etmeye yöneltti. Bu durum, Diyarbakır’da uzun yıllardır unutulmaya yüz tutmuş geleneksel el yapımı süpürgeleri yeniden popüler hale getirdi. Bir zamanlar her evin vazgeçilmezi olan bu süpürgeler, elektrikli aletlerin yaygınlaşmasıyla geri planda kalmıştı. Ancak, son dönemdeki elektrik zamlarıyla birlikte vatandaşlar, faturalarını düşürebilmek adına eski ve ekonomik yöntemlere geri döndü.
EL YAPIMI SÜPÜRGELERE YÖNELİM
Süpürge üreticileri, elektrik maliyetlerindeki artışın, elektrikli süpürge kullanmak istemeyen veya faturaları düşürmek isteyen tüketicileri tekrar el yapımı süpürgelere yönlendirdiğini belirtiyor. Kısa süre önce 100 liradan satılan el yapımı süpürgelerin fiyatı, artan üretim maliyetleri nedeniyle 150 liraya yükselmiş olsa da, üreticiler son haftalarda satışlarda gözle görülür bir hareketlilik yaşandığını ifade ediyor.
NOSTALJİK BİR KÜLTÜR
Elektrik tüketimini azaltma arayışındaki vatandaşlar için geleneksel süpürgeler cazip bir ekonomik alternatif sunarken, süpürge üreticileri bu artan ilgiden oldukça umutlu. Üreticiler, bu süpürgelerin sadece bir temizlik aracı olmakla kalmayıp, aynı zamanda nostaljik bir kültür öğesi olduğuna da dikkat çekiyor. Bazı vatandaşlar ise geleneksel süpürgeleri sadece temizlik için değil, dekoratif obje olarak da satın alarak evlerine otantik bir hava katmayı tercih ediyor.
‘İNSANLAR, FATURALARI DÜŞÜRMEK İÇİN HER YOLU DENİYOR’
Diyarbakır’da uzun yıllardır el yapımı süpürge üreten Fahrettin Çan, son dönemde yaşanan hareketliliği ve elektrik zamlarının işlerine etkisini şöyle anlattı:
“Yıllardır bu işi yaparım. Bir zamanlar her evin köşesinde bizim süpürgelerimiz dururdu. Sonra elektrikli süpürgeler çıktı, bizim işler biraz duruldu tabii. Kimse el süpürgesiyle uğraşmak istemedi. Ama şimdi devir değişti. Ekonomik sıkıntılar, hele de şu elektrik faturaları milleti perişan etti. İnsanlar, faturaları düşürmek için her yolu deniyor. İşte tam bu noktada, bizim geleneksel süpürgelerimiz yeniden akla geldi.”
‘İNSANLAR ARTIK DAHA BİLİNÇLİ’
Fahrettin Usta, satışlarda gözle görülür bir artış olduğunu belirtiyor: “Kısa bir süre önce 100 liraya sattığımız süpürgeyi, artan maliyetlerden dolayı 150 liraya çıkarmak zorunda kaldık. Ama buna rağmen satışlarımız katlandı. Özellikle son haftalarda dükkana gelenlerin çoğu ‘Elektrik faturasından bıktık, eski usule dönelim dedik’ diyor. İnsanlar artık daha bilinçli, neyin ceplerine dost olduğunu iyi anlıyor.”
‘DEKORASYON İÇİN ALAN DA VAR’
Geleneksel süpürgelerin sadece temizlik aracı olmadığını, aynı zamanda bir kültürü temsil ettiğini de vurgulayan Fahrettin Çan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizim süpürgelerimiz sadece yer süpürmez, aynı zamanda nostalji kokar. Evlere sıcaklık katar. Hatta bazı müşterilerimiz süpürgeleri sırf dekorasyon için alıyor. Bu durum bizi çok mutlu ediyor. İnsanların hem cebini düşünmesi hem de kültürel değerlerimize sahip çıkması gurur verici.” Umutlu bir şekilde geleceğe bakan Fahrettin Usta, elektrik zamları devam ettikçe geleneksel süpürgelerin popülaritesini koruyacağına inanıyor. “Biz bu işi severek yapıyoruz. İnsanların bu zor zamanlarda bir nebze olsun tasarruf etmelerine yardımcı olabiliyorsak ne mutlu bize. Görünüşe göre elektrik zammı bize yaradı” diyerek sözlerini tamamladı.
‘EV BÜTÇESİ İÇİN MECBURUZ’
Diyarbakır’da yaşayan iki çocuk annesi Ayşe Özgezer, bu değişimi yaşayanlardan biri. Eskiden en büyük yardımcısı olan elektrikli süpürgesini artık çok nadir kullandığını belirten Özgezer, yaşadıkları süreci şöyle anlattı:
“Ne yapalım, mecbur kaldık. Her ay gelen faturalar canımızı yakmaya başladı. Özellikle elektrik, ev bütçemizin en büyük düşmanı oldu. Eskiden elektrik süpürgesiyle işimiz beş dakikada biterdi. Şimdi açmaya korkar olduk. Eskiden annelerimizin, anneannelerimizin yaptığı gibi, biz de döndük el süpürgesine. Daha bir ay olmadı alalı ama inanın fark ediyor. Küçücük bir tasarruf bile bizim için büyük önem taşıyor.”
‘HER YERDEN KISMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Ayşe Özgezer, bu durumun sadece elektrik süpürgesiyle sınırlı kalmadığını, evdeki diğer elektrikli aletlerin kullanımında da daha dikkatli davrandıklarını belirtti: “Televizyonu daha az açıyoruz, çamaşır makinesini akşam tarifesine denk getirmeye çalışıyoruz. Her yerden kısmaya çalışıyoruz ki faturalar biraz olsun insin. El süpürgesi de bu önlemlerden biri oldu işte. Eskisi gibi yoruluyoruz belki ama içimiz daha rahat oluyor.” Bu duruma sadece ekonomik zorlukların değil, aynı zamanda geleneksel değerlere geri dönüşün de etki ettiğini ifade eden Ayşe Hanım, sözlerini şöyle tamamladı: “Bir yandan bütçemizi düşünüyoruz, bir yandan da çocuklara eskiyi, gelenekleri öğretiyoruz. Belki zorla oluyor ama bir faydası da var diyebiliriz. Eskiden elimizden düşürmediğimiz süpürgelerimiz, şimdi faturalara karşı savaşımızda bize yardım ediyor.”